Химия, 9 класс, Aскаров И.Р., Гапиров K., Toхтабаев Н.X., 2019

Химия, 9 класс, Aскаров И.Р., Гапиров K., Toхтабаев Н.X., 2019.

Учебник по химии для 9 класса на киргизском языке.

   Адам баласы байыртадан химиялык заттар жана кубулуштар менен тааныш болгондугу тарыхтан белгилүү. Химиянын алгачкы түптөлүү учурунда пикир, түшүнүк жана изилдөөлөрдүн өнүгүшүндө көптөгөн чет өлкөлүк окумуштуулар менен бир катарда өзбек окумуштууларынын да өзүлөрүнө мүнөздүү ордулары бар.
Өзбекстандын аймагында жашаган элдердин жашоо-тиричилигинде кен казуу, темир эритүү, чоюн өндүрүү, айнек даярдоо, чопо буюмдарды жасоо сыяктуу иштер, химиялык заттардан пайдаланып даярдалган жасалга, кагаз, жазуу, галантереялык буюмдар үчүн керек болгон сымап жана анын бирикмелери, эфир майлары, мышьяк, өсүмдүктөрдөн алынган дары-дармектер кеңири колдонулгандыгы жөнүндө маалыматтар бар. Дарактын кабыгы жана кенаптан 751-жылы Самаркандда кагаз өндүрүү жолго коюлган.




Мезгил жанa топтордо элементтер касиеттеринин өзгөрүшү.
Атом түзүлүшүнүн электрондук теориясы элементтер касиеттеринин атомдук түзүлүшү жанa мезгилдик системадагы ордунaн көз каранды түрдө өзгөрүшүн түшүндүрүп берди.

Бул теория боюнча, химиялык реакциялардын негизинде электрондук карым-катыштар — атомдор электрондук катмарларынын
кайра куралуу жараяндары жатат. Мында, негизинен, тышкы электрондук катмардагы электрондор (валенттүүлүк электрондору) катышат. Мисалы, көмүртек атомунун тышкы электрондук катмарынын түзүлүшү s2p2 көрүнүшүндө болот. Козголгон абалда болсо s1p3 көрүнүшкө өтөт.

Максималдуу толгон катмарлар өтө туруктуу келет. Мындай электрондук катмарлар толгон электрондук катмар деп aталат, мында тышкы электрондук катмар s2p6 (8 электрон) электрондук конфигурацияга ээ болот (He ден тышкары бардык инерттүү газдар).

МАЗМУНУ.
Киришүү.
I ГЛАВА. 8-КЛАСС ХИМИЯ КУРСУНУН ЭҢ МААНИЛYY ТЕМАЛАРЫН КАЙТАЛОО.
1-§. Элементтердин мезгилдик системасы жанa мезгилдик мыйзамы.
2-§. Химиялык байланыштын түрлөрү: кoваленттик (уюлсуз жанa уюлдук), иондук, металлдык байланыштар.
II ГЛАВА. ЭЛЕКТРОЛИТТИК ДИССОЦИАЦИЯЛАШУУ ТЕОРИЯСЫ.
3-§. Электрoлиттер жанa электрoлит эместер.
4-§. Кислота, шакар жанa туздардын диссоциациялашуусу.
5-§. Күчтүү жанa күчсүз электрoлиттер. Диссоциациялашуу даражасы.
6-§. Ион алмашуу реакциялары.
7-§. Туздардын гидролизи.
III ГЛАВА. МЕТАЛЛ ЭМЕСТЕР. КӨМҮРТЕК ТОБУ.
8-§. Көмүртек тобундагы элементтердин жалпы мүнөздөмөсү.
9-§. Көмүртектин физикалык жанa химиялык касиеттери.
10-§. Көмүртектин эң маанилүү бирикмелери.
11-§. Көмүр кислотасынын жанa карбонаттардын касиеттери.
12-§. Кремний. Кремнийдин мезгилдик системадагы орду жанa атомдук түзүлүшү.
13-§. Кремнийдин касиеттери. Маанилүү бирикмелери.
14-§. Силикат өнөр жайы.
IV ГЛАВА. МЕТАЛЛДАР.
15-§. Металлдардын табиятта таралышы, алынышы жанa колдонулушу.
16-§. Куймалар.
17-§. Металлдардын физикалык жанa химиялык касиеттери.
18-§. Металлдардын коррозиясы.
19-§. Электрoлиз жанa анын практикалык мааниси.
20-§. Шакардык металлдар.
21-§. Натрий менен калийдин касиеттери жанa эң маанилүү бирикмелери.
22-§. Сода өндүрүү.
23-§. Кальций жанa магний.
24-§. Суунун катуулугу жанa аны жумшартуунун усулдары.
25-§. Алюминий.
26-§. Алюминийдин касиеттери.
27-§. Алюминий бирикмелеринин колдонулушу.
28-§. I топ жандоочу топчосу металлдарынын мезгилдик жадыбалдагы орду. Атомдук түзүлүшү. Касиеттери. Жез.
29-§. Күмүш жанa алтын. Касиеттери. Колдонулушу.
30-§. II топ жандоочу топчосу элементтеринин мезгилдик жадыбалдагы орду. Атомдук түзүлүшү. Касиеттери.
31-§. Хром. Мезгилдик жадыбалдагы орду. Атомдук түзүлүшү жанa айрым касиеттери.
32-§. Хромдун II, III,VI валенттүү бирикмелери жанa касиеттери.
33-§. Марганец. Мезгилдик жадыбалдагы орду. Атомдук түзүлүшү. Айрым касиеттери.
34-§. Темир.
35-§. Темирдин эң маанилүү бирикмелери. Колдонулушу.
36-§. Өзбекстанда металлургия. Чоюн өндүрүү.
37-§. Болот өндүрүү.
V ГЛАВА. ОРГАНИКАЛЫК ЭМЕС ХИМИЯДАН АЛГАН БИЛИМДЕРДИ ЖАЛПЫЛАШТЫРУУ.
38-§. Химиялык өндүрүштүн келечеги.
39-§. Атмосфераны жанa гидросфеарын коргоо.
40-§. Мезгилдик мыйзамы жанa элементтер мезгилдик системасынын мааниси.
41-§. Химиялык реакциялардын химиялык өндүрүштөгү мааниси.
Практикалык көнүгүүлөр.
Лабораториялык көнүгүүлөр.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Химия, 9 класс, Aскаров И.Р., Гапиров K., Toхтабаев Н.X., 2019 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на киргизском языке :: химия :: Aскаров :: Гапиров :: Toхтабаев :: 9 класс