Учебник по каракалпакскому языку для 8 класса на каракалпакском языке.
Фрагмент из книги:
Qaraqalpaq a’debiy tilinin’ rawajlani’wi’ XX a’sirden baslanadi’. Bul da’wirde qaraqalpaq xalqi’ni’n’ ja’miyetlik-siyasiy turmi’si’nda, ekonomika ha’m ma’deniyati’nda u’lken wo’zgerisler boldi’. Bul wo’zgerisler qaraqalpaq tilinin’ rawajlani’wi’na ken’ mu’mkinshilikler tuwdi’rdi’. Tildin’ ja’miyetlik xi’zmeti ken’eydi.

So’zlerdin’ sintaksislik baylani’si’w tu’rleri.
So'zler sintaksislik jaqtan yeki tu'rli boli'p baylani'sadi'. So'zler bir-birine g'a'rezsiz, ten' ma'nili boli'p baylani'sadi'. Yekinshiden, bir-birine g'a'rezli, biri yekinshisin ma'nilik jaqtan tu’sindirip baylani’sadi’. Usi’ si’yaqli’ wo’zgesheliklerine qaray, wolar ten’ baylani’s ha'm bag’i’ni’n’qi’ baylani's boli'p yekige bo'linedi.
Bir-birinen, g'a'rezsiz, ten' ma'nili baylani'sta kelgen so'zlerdin’ dizbegine ten’ baylani’s dep ataladi'.
Ten’ baylani'stag'i' so'zler wo'z ara bir-biri menen da'nekerler ha'm intonaciya arqali’ baylani'sadi'. Mi'sali': 1. Tikjarlardi'n’ u'stin qaplag'an qayi’n’lar menen osinalar qi’zg’i’sh, sari’ ren'ge do'nedi (Sh.A.), — degen ga'ptegi di'qqat yetilgen so'zler da'neker ha'm intonaciya arqali’ baylani'sqan. Bunda qayi’n’lar menen osinalar degen yeki so’zdin’ arasi' menen da'nekeri arqali’, al qi’zg’i’sh, sari’ so'zleri intonaciya arqali’ baylani’si’p, ten’ ma'nili baylani'sta kelgen.
MAZMUNI.
Kirisiw.
Qaraqalpaq tilinin’ rawajlani’wi’.
VII Klasta wo’tilgenlerdi ta’kirarlaw.
Morfologiya.
Ko’mekshi so'z shaqaplari’.
Modal, tan’laq ha’m yeliklewish so'zler.
Ga’p ag’zalari’.
Sintaksis ha’m punktuaciya.
Sintaksislik baylani’slar.
§1. Sintaksislik baylani's haqqi’nda tu’sinik.
§2. So'zlerdi baylani’sti’ri’wshi’ qurallar.
§3. So’zlerdin’ sintaksislik baylani’si’w tu’rleri.
§4. Bag’i’ni’n’qi’li’ baylani’sti’n’ tu’rleri.
So’zlerdin’ sintaksislik baylani’si’wi’n ta’kirarlaw.
So’z dizbekleri.
§5. So’z dizbegi haqqi’nda tu’sinik.
§6. So'z dizbeginin’ basqa til birliklerinen ayi’rmashi’li’g’i’.
§7. So’z dizbeginin’ du’zilisi.
Ga’p.
§8. Ga’p ha’m woni’n’ tiykarg’i’ belgileri.
§9. Ga’ptin’ mazmuni’na qaray tu’rleri.
§10. Ga’ptin’ du’zilisine qaray tu’rleri.
Bir bas ag’zali’ ga’pler.
§11. Bir bas ag’zali’ ga’p haqqi’nda tu’sinik.
Feyil bir bas ag’zali’ ga’plerdin’ tu’rleri.
§12. lyesi belgili ga’p.
§13. lyesi belgisiz ga’p.
§14. lyesi uluwmalasqan ga’p.
§15. Iyesizga’p.
Atawi’sh bir bas ag’zali’ ga’p.
§16. Atawga’p.
Bir bas ag’zali’ ga’plerdi ta’kirarlaw ushi’n sorawlar ha’m shi’ni’g’i’wlar.
§17. Toli’q ha’m toli’q yemes ga’pler.
So’z-ga’pler.
§18. So'z-ga'pler tuwrali’ tu’sinik.
§19. Maqullaw ha’m biykarlawshi’ so'z-ga'pler.
§20. Soraw ha’m tan’laq so’z-ga’pler.
§21. Qaratpa so’z-ga’pler.
Birgelkili ag’zali’ ga'pler.
§22. Ga’ptin’ birgelkili ag’zalari’ tuwrali’ tu’sinik.
§23. Birgelkili ag'zalardi' baylani’sti’ri’wshi’ qurallar.
§24. Birgelkili bas ag'zalar.
§25. Birgelkili yekinshi da’rejeli ag’zalar.
§26. Birgelkili ag’zalardi’n’ irkilis belgileri.
§27. Birgelkili ag’zalardi’ uluwmalasti’ri’wshi’ so’zler ha’m wolardi’n’ irkilis belgileri.
Birgelkili ag’zali’ ga’plerdi ta’kirarlaw ushi’n sorawlar ha’m tapsi’rmalar.
Ayi’ri’mlang’an ag’zali’ ga’pler.
§28. Ga’ptin’ ayi’ri’mlang’an ag’zalari’ tuwrali’ tu’sinik.
§29. Ayi’ri’mlang’an ayqi’nlawi’sh.
§30. Ayi’ri’mlang’an ani’qlawi’sh.
§31. Ayi’ri’mlang’an ag’zalardi’n’ irkilis belgileri.
Qaratpa ag’zali’ ga’pler.
§32. Qaratpa ag’za tuwrali’ tu’sinik.
§33. Qaratpa ag’zani’n’ bildiriliwi.
§34. Qaratpa ag’zani’n’ intonaciyasi’ ha’m irkilis belgileri.
Kiris ag’za ha’m kiris ga’p.
§35. Kiris ag’za tuwrali’ tu’sinik.
§36. Kiris ag’zani’n’ bildiriliwi.
§37. Kiris ag’zalardi’n’ ma’nileri.
§38. Kiris ga’p haqqi’nda tu’sinik.
§39. Kiris ag’za ha’m kiris ga’plerdin’ irkilis belgileri.
Qaratpa ha’m kiris ag’zalardi’ ta’kirarlaw ushi’n sorawlar ha’m shi’ni’g’i’wlar.
§40. Ga’p ag’zalari’ni’n’ wori’n ta’rtibi.
Tuwra ga’p ha’m wo’zlestirilgen ga’pler.
§41. Tuwra ga’p ha’m wo’zlestirilgen ga’p haqqi’nda tu’sinik.
§42. Tuwra ga’p ha’m avtor ga’pi, wolardi’n’ wori’n ta’rtibi.
§43. Tuwra ga’ptin’ irkilis belgileri.
§44. Wo’zlestirilgen ga’pler.
§45. Dialog ha’m woni’n’ irkilis belgileri.
Tekst.
§47. Tekst haqqi’nda tu’sinik.
Woqi’wshi’lardi’n’ til bayli’g’i’n wo’siriw.
Woqi’w ji’li’ dawami’nda wo’tilgenlerdi ta’kirarlaw.
Sha’rtli qi’sqarti’wlar.
Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Qaraqalpaq tili, 8 klas, Da’wletov M., Da’wenov Y., Qudaybergenov M., 2014 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.
Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу, если она есть в продаже, и похожие книги по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить книги
Скачать - pdf - Яндекс.Диск.
Дата публикации:
Теги: учебник на каракалпакском языке :: каракалпакский язык :: Da’wletov :: Da’wenov :: Qudaybergenov :: 8 класс
Смотрите также учебники, книги и учебные материалы:
Предыдущие статьи: