Qàràqàlpàq tili, 8 klas, Dáwletov M., Dáwenov E., Seydullaeva D., 2019

Qàràqàlpàq tili, 8 klas, Dáwletov M., Dáwenov E., Seydullaeva D., 2019.

Учебник по каракалпакскому языку для 8 класса на каракалпакском языке.

Фрагмент из книги:
Qàràqàlpàq ádebiy tiliniń ràwàjlànıwı XX ásirden bàslànàdı. Bul dáwirde qàràqàlpàq xàlqınıń jámiyetlik-siyàsiy turmısındà, ekonomikà hám mádeniyàtındà úlken ózgerisler boldı. Bul ózgerisler qàràqàlpàq tiliniń ràwàjlànıwınà keń múmkinshilikler tuwdırdı. Tildiń jámiyetlik xızmeti keńeydi. Qàraqàlpàq tiliniń àwızeki sóylew hám jàzbà túrleri onıń àrqà hám qublà diàlektlik ózgeshelikleri tiykàrındà, kóbirek àrqà dialektke tiykàrlànıp qáliplesti. Ádebiy tildiń bul eki túri házirgi wàqıttà xàlıqtıń hár túrli turmıs tàràwlàrı — oqıw-oqıtıw, is júrgiziw, kórkem ádebiyàt, ilimiy-texnikàlıq ádebiyàtlàr, gàzetà-jurnàl, teàtr, ràdio-televidenie hám t.b. tàràwlàrdà keń qollànılàdı.




Sintaksislik baylanıs haqqında túsinik.
Sózlerdiń grammatikalıq qurallar arqalı baylanısıp, belgili mánilik qatnaslardı bildiriwine sintaksislik baylanıs delinedi.
Sózlerdiń sintaksislik baylanısıwı arqalı sintaksislik birlikler — sóz dizbegi, gáp hám tekst dúziledi. Mısalı: dáryanıń suwı, sulıw jay, paxtanı teriw sıyaqlı sózlerdiń dizbegi seplik qosımtaları hám orın tártibi arqalı baylanısqan. Sonday-aq, sintaksislik baylanıs jay hám qospa gáplerdiń quramında da baylanıstırıwshılıq xızmet atqarıp, mánilik qatnaslardı payda etedi. 1. Ala bultlar aspandı qaplap, qar borap jawdı. (X.S.) 2. Bizler shay iship boldıq.

Bundaǵı birinshi gáp — qospa gáp. Ol eki jay gápten dúzilip, ala bultlardıń aspandı qaplaǵanlıǵı, qardıń borap jawǵanlıǵı haqqında xabarlaydı. Bul qospa gáptiń quramındaǵı jay gápler bayanlawısh formaları hám intonaciya arqalı baylanısqan. Ekinshi gáp — jay gáp. Bul gáptiń baslawısh hám bayanlawıshı betlik qosımtalar arqalı sintaksislik baylanısqa túsken. Mánilik jaqtan xabar mánisin bildiredi.

MAZMUNÍ.
Kirisiw.
Qàràqàlpàq tiliniń ràwàjlànıwı.
VII klàstà ótilgenlerdi tákiràrlàw.
Morfologiyà.
Kómekshi sóz shàqàplàrın tákirarlaw.
Modàl, tàńlàq hám eliklewish sózlerdi tákirarlaw.
Gáp àǵzàlàrın tákirarlaw.
Dóretiwshilik tekst hám shıǵarma.
§1. Tekst haqqında túsinik.
§2. Dialog hám onıń irkilis belgileri.
Shıǵarma jazıwdıń teoriyası hám ámeliyatı.
§3. Shıǵarma jumısı haqqında ulıwma túsinik.
§4. Shıǵarma jumısınıń mazmunı boyınsha túrleri.
§5 Shıǵarma jumısınıń jobası hám oǵan qoyılatuǵın talaplar.
§6. Shıǵarma jumısına epigraf tańlaw.
Sintàksis hám punktuàciyà.
Sintaksislik baylanıslar.
§7. Sintaksislik baylanıs haqqında túsinik.
§8. Sózlerdi baylanıstırıwshı qurallar.
§9. Sózlerdiń sintaksislik baylanısıw túrleri.
§10. Baǵınıńqılı baylanıstıń túrleri.
Sózlerdiń sintaksislik baylanısıwın tákirarlaw.
Sóz dizbekleri.
§11. Sóz dizbegi haqqında túsinik.
§12. Sóz dizbeginiń basqa til birliklerinen ayırmashılıǵı.
§13. Sóz dizbeginiń dúzilisi.
§14. Sóz dizbegindegi mánilik qatnaslar.
Gáp.
§15. Gáp hám onıń tiykarǵı belgileri.
§16. Gáptiń màzmunınà qaray túrleri.
§17. Gáptiń dúzilisine qaray túrleri.
Bir bàs àǵzàlı gápler.
§18. Bir bàs àǵzàlı gáp hàqqındà túsinik.
Feyil bir bàs àǵzàlı gáplerdiń túrleri.
§19. Iyesi belgili gáp.
§20. Iyesi belgisiz gáp.
§21. Iyesi ulıwmàlàsqàn gáp.
§22. Iyesiz gáp.
Atàwısh bir bàs àǵzàlı gáp.
§23. Atàw gáp.
§24. Tolıq hám tolıq emes gápler.
Sóz-gápler.
§25. Sóz-gápler haqqında túsinik.
§26. Màqullàw hám biykàrlàwshı sóz-gápler.
§27. Soràw hám tàńlàq sóz-gápler.
§28. Qàràtpà sóz-gápler.
Birgelkili àǵzàlı gápler.
§29. Gáptiń birgelkili àǵzàlàrı haqqında túsinik.
§30. Birgelkili àǵzàlàrdı bàylànıstırıwshı quràllàr.
§31. Birgelkili bas àǵzàlàr.
§32. Birgelkili ekinshi dárejeli aǵzalar.
§33. Birgelkili àǵzàlàrdıń irkilis belgileri.
§34. Birgelkili àǵzàlardı ulıwmàlàstırıwshı sózler hám olàrdıń irkilis belgileri.
Ayırımlanǵan aǵzalı gápler.
§35. Gáptiń àyırımlànǵàn àǵzàlàrı haqqında túsinik.
§36. Ayırımlànǵàn àyqınlàwısh hám onıń xızmetine qaray túrleri.
§37. Ayırımlànǵàn àǵzàlàrdıń irkilis belgileri.
Qaratpa aǵzalı gápler.
§38. Qàràtpà àǵzà haqqında túsinik.
§39. Qàràtpà àǵzànıń bildiriliwi.
§40. Qàràtpà àǵzànıń intonàciyàsı hám irkilis belgileri.
Kiris àǵzà hám kiris gáp.
§41. Kiris àǵzà haqqında túsinik.
§42. Kiris àǵzànıń bildiriliwi.
§43. Kiris àǵzàlàrdıń mánileri.
§44. Kiris gáp haqqında túsinik.
§45. Kiris àǵzà hám kiris gáplerdiń irkilis belgileri.
Oqıwshılàrdıń til bàylıǵın ósiriw.
Oqıw jılı dawamındà ótilgenlerdi tákiràrlàw.
Shártli qısqàrtıwlàr.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Qàràqàlpàq tili, 8 klas, Dáwletov M., Dáwenov E., Seydullaeva D., 2019 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на каракалпакском языке :: каракалпакский язык :: Dáwletov :: Dáwenov :: Seydullaeva :: 8 класс