Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017

Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017.

Учебник по физике для 10 класса на туркменском языке.
 
Фрагмент из книги:
Fizikada tebigatdaky prosesleri we hadysalary öwrenmekde özboluşly barlag metodlary bar.
Fizika eksperimental ylym hasaplanýar. Şu sebäpli-de tejribe geçirmek prosesi aýratyn şertleri talap edýär. Munda öwrenilýän prosese daşky täsir bolmazlygyna hereket edilýär.




DINAMIKANYŇ KANUNLARY.
Bizi gurşaýan gurşawdaky jisimleriň hereketi mehanikanyň kanunlaryna boýun egýär. Jisimiň hereketiniň üýtgemeginiň sebäplerini XVI asyryň ahyry we XVII asyryň başynda ilkinji gezek tejribeler arkaly jikme-jik öwrenen alym Galileýdi. Galileý jisimiň hereketini üýtgetmeginiň sebäbi barada aşakdaky ýaly ýazypdy: Eger jisime başga hiç hili jisimler täsir etmese, jisim Ýere görä özüniň dynçlyk ýagdaýyny ýa-da gönüçyzykly deňölçegli hereketini saklaýar.

Galileý tarapyndan açylan bu kanun mehanikanyň esasy kanunlarynyň döremeginde birinji ädim boldy. Bu kanunlary açmak üçin Nýutona hiç hili çylşyrymly esbap-enjamlar zerur bolmandyr. Munuň üçin ýönekeý tejribeler ýeterli bolan. Mundaky iň uly kynçylyk jisimleriň dürli-dürli hereketleriniň içinden iň möhümini, iň umumysyny görmegi başarmakdan ybaratdy.

MAZMUNY.
Mehanika.
1-nji tema. Fizikanyň barlag metodlary.
I bap. KINEMATIKA.
2-nji tema. Mehaniki hereketiň görnüşleri. Hereketleriň özbaşdaklyk prinsipi.
3-nji tema. Jisimleriň wertikal hereketi.
4-nji tema. Töwerek boýunça deňölçegsiz hereket. Burç tizlenmesi. Tangensial tizlenme.
5-nji tema. Aýlawly we öňe gitme hereketi özara geçirmek.
6-njy tema. Gorizontal zyňlan jisimiň hereketi.
7-nji tema. Gorizonta ýapgyt zyňlan jisimiň hereketi.
8-nji tema. Laboratoriýa işi: Gorizonta ýapgyt zyňlan jisimiň hereketini öwrenmek.
I baby jemlemek üçin test soraglary.
I bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
II bap. DINAMIKA.
9-njy tema. Dinamikanyň kanunlary.
10-njy tema. Galileýiň otnositellik prinsipi. Inersial we inersial däl hasaplama ulgamlary.
11-nji tema. Grawitasion meýdandaky hereket.
12-nji tema. Jisimiň agyrlygynyň hereketiň görnüşine baglylygy.
13-nji tema. Jisimiň birnäçe güýjüň täsirindäki hereketi.
II baby jemlemek üçin test soraglary.
II bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
III bap. MEHANIKADA SAKLANMA KANUNLARY.
14-nji tema. Energiýa we iş. Energiýanyň saklanma kanuny. Jisimiň ýapgyt tekizlik boýunça hereketlenende edilen iş.
15-nji tema. Laboratoriýa işi: Ýapgyt tekizlikde peýdaly täsir koeffisiýentini kesgitlemek.
16-njy tema. Jisimleriň absolýut maýyşgak we maýyşgak däl çaknyşmagy.
III baby jemlemek üçin test soraglary.
III bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
IV bap. STATIKA WE GIDRODINAMIKA.
17-nji tema. Jisimleriň deňagramlylykda bolmak şertleri.
18-nji tema. Pursatlar düzgünine esaslanyp işleýän mehanizmler.
19-njy tema. Aýlawly hereketiň dinamikasy.
20-nji tema. Suwuklyklaryň we gazlaryň hereketi, akymyň üznüksizlik teoremasy. Bernulli deňlemesi.
21-nji tema. Hereketlenýän gazlarda we suwuklyklarda basyşyň tizlige baglylygyndan tehnikada peýdalanmak.
IV baby jemlemek üçin test soraglary.
IV bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
V bap. MEHANIKI YRGYLDYLAR VA TOLKUNLAR.
22-nji tema. Garmonik yrgyldylar.
23-nji tema. Puržinli we matematiki maýatnikler.
24-nji tema. Laboratoriýa işi: Matematiki maýatnigiň kömeginde erkin gaçma tizlenmesini kesgitlemek.
25-nji tema. Mejbury yrgyldylar. Tehnikada rezonans.
26-njy tema. Mehaniki tolkunlaryň gurşawlarda ýaýraýşy. Ultra we infraseslerden durmuşda we tehnikada peýdalanmak.
V baby jemlemek üçin test soraglary.
V bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VI bap. TERMODINAMIKANYŇ ESASLARY.
27-nji tema. Ýylylyk hadisalarynyň öwrülişiksizligi. Termodinamikanyň kanunlary.
28-nji tema. Adiabatik hadysa. Ýylylyk maşynynyň peýdaly täsir koeffisiýenti. Karno sikli.
29-njy tema. Adamyň durmuşynda ýylylyk dwigatelleriniň ähmiýeti. Ýylylyk dwigatelleri we ekologiýa.
VI baby jemlemek üçin test soraglary.
VI bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VII bap. ELEKTRODINAMIKA.
30-njy tema. Zarýadyň saklanma kanuny. Nokatlanç zarýadyň meýdany. Elektrik meýdanyň güýjenmesiniň superpozisiýa prinsipi.
31-nji tema. Zarýadlanan şaryň elektrik meýdany. Dielektrik siňdirijilik.
32-nji tema. Nokatlanç zarýadyň meýdanynyň potensialy. Potensiallar tapawudy.
33-nji tema. Elektrostatik meýdanda zarýadyň ornuny üýtgedende edilen iş.
34-nji tema. Elektrik meýdanyň energiýasy.
VII baby jemlemek üçin test soraglary.
VII bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
VIII bap. HEMIŞELIK TOK KANUNLARY.
35-nji tema. Elektrik geçirijilik. Tok güýjüniň naprýaženiýä baglylygy.
36-njy tema. Tok güýji we toguň dykyzlygy. Elektrik togunyň täsirleri.
37-nji tema. Ýapyk zynjyr üçin Omuň kanuny. Tok çeşmesiniň peýdaly täsir koeffisiýenti.
38-nji tema. Tok çeşmeleriniň yzygider we parallel birikdirilişi.
39-njy tema. Ampermetriň we woltmetriň ölçeg çägini artdyrmak.
40-njy tema. Laboratoriýa işi: Tok çeşmesiniň EHG we içki garşylygyny kesgitlemek.
VIII baby jemlemek üçin test soraglary.
VIII bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
IX bap. DÜRLI GURŞAWLARDAKY ELEKTRIK TOGY.
41-nji tema. Wakuumdaky elektrik togy.
42-nji tema. Metal geçirijileriň garşylygynyň temperatura baglylygy.
43-nji tema. Ýarymgeçirijilerdäki hususy geçirijilik. Garyndyly geçirijilik.
44-nji tema. Ýarymgeçirijili esbaplar (diod, tranzistor) we olaryň tehnikada ulanylyşy.
45-nji tema. Laboratoriýa işi: Ýarymgeçirijili diodyň wolt-amper häsiýetnamasyny öwrenmek.
IX baby jemlemek üçin test soraglary.
IX bapda öwrenilen iň möhüm düşünjeler, kadalar we kanunlar.
PEÝDALANYLAN EDEBIÝATLAR.



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Fizika, 10 synp, Turdiýew N.Ş., Tursunmetow K.A., Ganiýew A.G., 2017 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить эту книгу


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник на туркменском языке :: физика :: Turdiýew :: Tursunmetow :: Ganiýew :: 10 класс