Беларуская мова, 10 класс, Валочка Г.М., Васюковіч Л.С., Зелянко В.У., 2020

Беларуская мова, 10 класс, Валочка Г.М., Васюковіч Л.С., Зелянко В.У., 2020.

Фрагмент из книги:
Людзі не могуць існаваць без мовы. З яе дапамогай пазнаю´ць навакольны свет, выказваюць свае думкі, пачуцці, перажыванні, дзеляцца вопытам працоўнай дзейнасці. Ні авалодваць ведамі, ні нават думаць нельга без мовы, якая дазваляе нам чытаць і разумець кнігі, слухаць і засвойваць тое, што гавораць іншыя, размаўляць і абменьвацца думкамі з сябрамі, бацькамі, настаўнікамі, знаёмымі і незнаёмымі. Усё гэта адбыва ец ца ў людской супольнасці — грамадстве, у працэсе маўленчай дзейнасці чалавека, якая ўключае ў сябе гаварэнне, успрыманне і разуменне прачытанага (чытанне) ці пачутага (аўдзіраванне), а таксама
пісьмо. Іншымі словамі, мова — гэта сістэма адзінак (словы, грама тычныя формы і інш.), з дапамогай якіх людзі ўступаюць у сура змоўніцтва паміж сабой, г. зн. уключаюцца ў працэс маўленчай дзейнасці.




Мова як грамадская з’ява. Функцыі мовы.
Прачытайце тэкст. Сфармулюйце яго тэму. Зачытайце сказ, у якім выказана асноўная думка.
На пачатку XXI стагоддзя беларуская мова выяўляе высокую ступень жыццяздольнасді і жыццёвасці. Яна вельмі вузка, а часам сімвалічна прысутнічае ў афіцыйных сферах ужытку, разам з тым яна сёння рэальна запатрабавана як сродак зносін у іншых сферах. Феноменам яе сённяшняга існавання з’яўляецца тое, што яна паступова пранікае ў новыя, вельмі актуальный для жыцця сучаснага грамад-ства сферы дзейнасці. Перш за ўсё, тэта сфера інтэрнэт-камунікацыі. Асабліва маладое пакаленне, якое мае справу з гэтай галіной, можа бачыць, наколькі шырока беларуская мова прадстаўлена ў гэтай пра-сторы. Па-другое, сучасная беларуская літаратурная мова дастаткова актыўна пранікае ў сферу, дзе яе абсалютна не было 20 гадоў таму назад, — у сферу набажэнства. Яна гучыць і ў каталіцкім касцёле, і ў праваслаўнай царкве. А тэта значыць, што яна запатрабавана0 як элемент духоўнага жыцця беларускага грамадства. Нягледзячы на ўсе праблемы, беларуская мова пашырае сваю камунікатыўную прастору (Паводле А. Лукашанца).

Змест.
РОЛЯ МОВЫ Ў ЖЫЦЦІ ЧАЛАВЕКА І ГРАМАДСТВА.
§1. Мова як грамадская з’ява. Функцыі мовы.
МАЎЛЕННЕ.
§2. Маўленне як працэс маўленчых зносін. Віды маўленчай дзейнасці. Формы маўленчай камунікацыі.
ТЭКСТ.
§3. Тэкст як адзінка мовы і маўлення. Прыметы тэксту.
§4. Апісанне, апавяданне, разважанне як функцыянальныя тыпы маўлення.
КУЛЬТУРА МАЎЛЕННЯ.
§5. Асноўныя якасці культуры маўлення. Правілы маўленчых паводзін. Маўленчы этыкет.
АРФАЭПІЧНЫЯ НОРМЫ.
§6. Вымаўленне галосных і зычных гукаў, некаторых спалучэнняў зычных.
АКЦЭНТАЛАГІЧНЫЯ НОРМЫ.
§7. Націск і яго функцыі.
Тэставая работа па фанетыцы і арфаэпіі.
АРФАГРАФІЧНЫЯ НОРМЫ.
§8. Правапіс галосных о, э, а.
§9. Правапіс галосных е, ё, я.
§10. Правапіс спалучэнняў галосных у запазычаных словах.
§11. Правапіс прыстаўных галосных.
§12. Правапіс звонкіх і глухіх, свісцячых і шыпячых зычных
§13. Правапіс прыстаўных і ўстаўных зычных.
§14. Правапіс літаруіў.
§15. Правапіс дідз, тіц.
§16. Правапіс падоўжаных зычных.
§17. Правапіс некаторых спалучэнняў зычных.
§18. Правапіс мяккага знака і апострафа.
§19. Правапіс вялікай і малой літар.
§20. Правапіс слоў разам, праз злучок і асобна.
§21. Правапіс прыставак, якія заканчваюцца на зычны.
§22. Правапіс і, ы, й пасля прыставак.
Кантрольныя пытанні і заданні.
Тэставая работа па арфаграфіі.
ЛЕКСІЧНЫЯ НОРМЫ.
§23. Ужыванне слова ў адпаведнасці з яго лексічным значэннем, адрозненне мнагазначных слоў і амонімаў.
§24. Правілы выкарыстання сінонімаў, антонімаў, паронімаў.
ФРАЗЕАЛАГІЧНЫЯ НОРМЫ.
§25. Правілы ўжывання фразеалагізмаў у маўленні.
Кантрольныя пытанні і заданні.
Тэставая работа па лексіцы і фразеалогіі.
СЛОВАЎТВАРАЛЬНЫЯ НОРМЫ.
§26. Утварэнне слоў і іх ужыванне ў адпаведнасці з правіламі словаўтварэння.
Кантрольныя пытанні і заданні.
Тэставая работа па словаўтварэнні.
МАРФАЛАГІЧНЫЯ НОРМЫ.
§27. Ужыванне назоўнікаў, лік, род якіх не супадае ў беларускай і рускай мовах; назоўнікаў, якія маюць форму толькі адзіночнага ці толькі множнага ліку; назоўнікаў агульнага роду, нескланяльных назоўнікаў і абрэвіятур.
§28. Ужыванне поўных і кароткіх прыметнікаў, форм ступеней параўнання якасных прыметнікаў, прыналежных прыметнікаў. Ужыванне форм ступеней параўнання прыметнікаў і прыслоўяў.
§29. Ужыванне колькасных і парадкавых лічэбнікаў; спалучальнасць зборных лічэбнікаў з назоўнікамі і займеннікамі.
§30. Ужыванне асабовых займеннікаў, зваротнага займенніка сябе, ужыванне прыназоўніка пры адмоўным займенніку; акцэнталагічныя нормы пры скланенні займеннікаў сам, сама, самы, ніхто, нішто.
§31. Ужыванне асабовых канчаткаў дзеясловаў, адрозненне канчаткаў дзеясловаў абвеснага і загаднага ладу; акцэнталагічныя нормы пры ўтварэнні спрагальных форм дзеясловаў.
§32. Ужыванне дзеепрыметнікаў і дзеепрыслоўяў, дзеепрыметнікавых і дзеепрыслоўных зваротаў.
§33. Ужыванне прыназоўнікаў у словазлучэннях, якія перадаюць асаблівасці кіравання ў беларускай мове.
Кантрольныя пытанні і заданні.
Тэставая работа па марфалогіі.
ПАЎТАРЭННЕ І СІСТЭМАТЫЗАЦЫЯ ВЫВУЧАНАГА.
§34. Моўныя нормы і культура маўлення.
Тлумачальны слоўнік.
Спіс выкарыстаных крыніц



Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Беларуская мова, 10 класс, Валочка Г.М., Васюковіч Л.С., Зелянко В.У., 2020 - fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу, если она есть в продаже, и похожие книги по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России.Купить книги


Скачать - pdf - Яндекс.Диск.




Теги: учебник по белорусскому языку :: белорусский язык :: Валочка :: Васюковіч :: Зелянко :: 10 класс